Wanneer zakt de rente?

4 februari 2024

Gaat de rente nog dalen? En wanneer dan? Wie wil lenen voor de aankoop of bouw van een huis wil het graag weten, want een lagere rente maakt een heel verschil. Voor elke procent min of meer kan er zowat 10% meer of minder worden geleend.

De voorbije maanden leek er een spelletje hoger-lager bezig. Eind 2021 bedroeg de rente op Belgische staatsleningen met een looptijd van tien jaar 0,19%. Vervolgens steeg ze tegen het najaar van 2023 in sneltreinvaart naar 3,60%. Nadien viel ze terug tot zowat 2,60% met de jaarwisseling om vervolgens weer te stijgen naar meer dan 2,90% eind januari. De voorbije dagen kampeerde ze rond 2,75%.

De rente op Belgische staatsleningen op 1 jaar deed zo mogelijk nog gekker. Eind 2021 stond ze nog op – 0,65%. Een negatieve rente dus. Wie geld leende, kreeg op het eind van de rit zelfs intrest toegestopt. In het najaar van 2023 stond de rente niettemin al op 3,47% of meer dan 4% hoger. Sindsdien is ze wat teruggevallen tot zowat 3,30%.

Waarom de rente hoog is

De forse stijging van de rentevoeten in 2022 en 2023 had alles te maken met de evolutie van de inflatie. Die sloeg de voorbije maanden in galop. In oktober 2022 bereikte ze een piek van liefst 13,10%. Anders gezegd: voor een korf met veel gekochte goederen en diensten waarvoor in oktober 2021 100 euro werd betaald, moest een jaar later al 113,10 euro worden neergeteld. Van geldontwaarding gesproken.

De inflatie was overigens niet beperkt tot België. In de eurozone piekte ze in oktober 2022 op 10,6%. In de VS was dat al in juli 2022 met een top van 9%.

Om die inflatie te temperen, verhoogde de Europese Centrale Bank haar rentevoeten. Daardoor werd lenen duurder gemaakt zodat het minder aantrekkelijk werd om nog goederen op afbetaling te kopen en de vraag ernaar werd ingeperkt. Op die manier konden de prijsstijgingen afgeremd worden.

De ingreep heeft intussen effect gehad. In de eurozone bedroeg de inflatie in januari nog 2,9%, in België was ze al gezakt naar 1,5%.

Wanneer zakt ze?

Geeft de terugval van de inflatie ruimte om de rente te verlagen? Wellicht wel, de vraag is alleen wanneer. Wellicht zal de beweging ook eerst in de VS worden ingezet. De Amerikaanse centrale bank begon ruim voor de Europese Centrale Bank de rente stelselmatig op te trekken om de inflatie te bekampen. De geldontwaarding bereikte er ook eerder haar piek. De laatste renteverhoging in de VS dateert dan ook al van 27 juli 2023. De Europese Centrale Bank startte pas later, de inflatie bereikte er ook later haar piek en de laatste renteverhoging van de bank gebeurde op 20 september 2023.

De centrale banken zullen wellicht voorzichtig zijn met het verlagen van de rente om te vermijden dat de inflatie snel weer zou opflakkeren. Toen de inflatie in 2022 in galop sloeg, kregen ze al het verwijt dat ze daar te traag op reageerden. Ze gingen er vanuit dat het om een tijdelijke opsprong ging na de verstoringen van de covid-periode ging, die vanzelf zou gaan liggen.

De voorbije week werd bovendien nog een extra rem gezet op een snelle verlaging van de rente in de VS. De werkgelegenheid groeide er vorige maand immers met 353.000 banen Dat was de grootste stijging in een jaar een veel meer dan de toename met 175.000 à 175.000 die werd verwacht. Bovendien werd de banengroei van de voorbije maanden eveneens naar boven toe aangepast. Die van november werd van 173.000 naar 182.000 gecorrigeerd, die van december van 216.000 naar 333.000. Dat betekent dat een renteverlaging geen noodzaak is om de economie extra zuurstof te geven.

De obligatiehandelaars gaan er nu vanuit dat er in de VS nog maar 37% kans is op een renteverlaging in maart. Eerder raamden ze de kans nog op 44%. In Europa wordt een verlaging niet voor juni verwacht.

Opmerkelijk is dat de rente voor obligaties op tien jaar intussen nog altijd boven die voor obligaties op 1 jaar ligt. Dat is ongewoon, maar het betekent wel dat de financiële markten niet verwachten dat de rente op 1 jaar heel lang op het huidige niveau zal blijven. Alleen blijft de vraag wanneer de daling dan wel wordt ingezet en hoe sterk ze zal zijn. De komende weken zal er nog heel wat over gespeculeerd worden.

Tip: Hier vindt u een overzicht van de rente die momenteel worden aangerekend voor woonleningen