dw schreef: ↑7 maart 2019, 13:49 De rol van de overheid zou beperkt zijn tot borgstelling.

Dat is natuurlijk niet "beperkt". Kijk maar naar Archimedesfonds, Arco, Ethias, nmbs.
Ofwel gaat het om goede risico's. En dan is er geen borgstelling nodig.
Ofwel gaat het om slechte risico's. En dan draait de belastingsbetaler ervoor op.

VDLN altijd al specialist geweest van de nepoplossingen.

Het spaargeld dat daar toch maar staat wordt vandaag al voor een groot stuk in staatsobligaties geinvesteerd.

En dat allemaal om het maar niet over het meest efficiente beleidsinstrument te moeten hebben: een CO2-taks.

dw schreef: ↑7 maart 2019, 13:49
Er is nu (eindelijk en veel te laat) een werkbare weg vooruit voor ons energiebeleid.

Heb ik iets gemist? Over welke werkbare weg vooruit gaat het hier? Toch niet alle kerncentrales dicht in 2025 en een stuk of 7 nieuwe gascentrales tegen die tijd? Wanneer is dat beslist en door welke regering, waar gaan die dan komen, wanneer en wie gaat die bouwen, hoeveel moet de staat subsidiëren, enz... Denk dat er nog maar weinig weg is, laat staan werkbare weg en dan gaan we nog zwijgen over CO2 doelstellingen.

vortex schreef: ↑7 maart 2019, 18:09
Heb ik iets gemist? Over welke werkbare weg vooruit gaat het hier? Toch niet alle kerncentrales dicht in 2025 en een stuk of 7 nieuwe gascentrales tegen die tijd? Wanneer is dat beslist en door welke regering, waar gaan die dan komen, wanneer en wie gaat die bouwen, hoeveel moet de staat subsidiëren, enz... Denk dat er nog maar weinig weg is, laat staan werkbare weg en dan gaan we nog zwijgen over CO2 doelstellingen.

Ik sprak van een werkbaar plan, geen volledig uitgewerkt wetgevend kader met alle details incluis. Dat dat er nog niet is kan ik natuurlijk niet ontkennen. Desondanks ben ik toch niet helemaal pessimistisch.

De gemeenschappelijke factoren in de voorstellen van Elia en co zijn, grosso modo:

- Meer import/exportcapaciteit. Vooruitgang: NEMO naar VK is operationeel, Allegro naar Duitsland is in aanbouw met geplande ingebruiksname in 2020.

- Meer grootschalige productiecapaciteit, in het bijzonder via een tweede offshore zone en nieuwe gascentrales. Vooruitgang: tweede offshore windzone is afgebakend en klaar om aan te besteden, nieuwe gascentrales worden op zijn minst op papier door alle partijen behalve NVA en VB gesteund. Als de volgende regering geen jaar verliest met regeringsvormen of communautaire spelletjes zitten we ook daar nog mooi op schema, gelet op de vrij korte bouwtijd van beide types project.

- Meer decentrale productiecapaciteit: dit is een klein luikje, maar niet onbelangrijk. Voor zonnepanelne zaten we min of meer op schema tot de onzekerheid over de slimme meter opdook; eenmaal hier duidelijkheid over komt zal dit naar verwachting wel op zijn pootjes landen. Voor onshore wind is de vereenvoudiging van de vergunningsprocedure ondertussen goedgekeurd, wat ook voor een kleine stroomversnelling kan zorgen. Biogas/biomassa blijft helaas in het slop.

- Meer opslagcapaciteit: batterijen (voor snelle respons) worden door Elia toch wel gretig opgepikt. Helaas geen merkbare vooruitgang inzake grootschaligere opslag via water (hetzij uitbreiding van Coo, hetzij het fameuze 'energie-atol').

Er liggen duidelijke, haalbare scenario's voor de energietransitie op tafel en het energiepact onderschrijft de meeste van die voorstellen. Zolang dat onverkort wordt uitgevoerd, is een kernuitstap in 2025 zeker mogelijk. Afhankelijk van hoe snel de regeringsvorming na mei loopt en hoe die uitdraait (lees: of NVA incontournable is en hoe hard ze zich willen 'diferentiëren' via energiebeleid) is er niets verloren.

En wat CO2-doelstellingen betreft: voor 2020 gaan we ze absoluut niet halen, ik denk dat niemand daar nog aan twijfelt. Voor 2030 en 2050 is er echter nog niets verloren, ook niet met nieuwe gascentrales. Die gascentrales gaan per slot van rekening vooral piekcentrales zijn, met een vrij beperkt aantal branduren. Bovendien gaan ze ten dele (vuilere) kolengestookte import uit Duitsland/Nederland op piekmomenten verdringen.

Dus we gaan particulieren straks verbieden om hun huizen nog met gas te verwarmen, maar we gaan wel gascentrales bouwen om elektriciteit op te wekken om de lampen te laten branden?

dw schreef: ↑7 maart 2019, 13:06
2) De infrastructuur van België is hopeloos verouderd; vooral onze gezinswoningen zijn naar West-Europese normen in erbarmelijke staat.

Erbarmelijke staat? Hoe noem jij al die "charmante" woningen in Nederland dan? Ben aan het kijken naar een huis in Zierikzee, omdat ik er toch voor het werk zo vaak ben, en dan heb ik een slaapplek als ze aan de ring beginnen klooien. Rest vd tijd misschien verhuren als AirBnB.
Nou, energielabel E, F of G; enkel glas en dat soort dingen. Dan is het bij ons nog niet zo slecht gesteld met onze rijtjeshuizen.

https://www.funda.nl/koop/zierikzee/app ... straat-21/
https://www.funda.nl/koop/zierikzee/hui ... erdijk-75/
https://www.funda.nl/koop/zierikzee/hui ... erdijk-50/

Fakkel schreef: ↑8 maart 2019, 09:36 Erbarmelijke staat? Hoe noem jij al die "charmante" woningen in Nederland dan? Ben aan het kijken naar een huis in Zierikzee, omdat ik er toch voor het werk zo vaak ben, en dan heb ik een slaapplek als ze aan de ring beginnen klooien. Rest vd tijd misschien verhuren als AirBnB.
Nou, energielabel E, F of G; enkel glas en dat soort dingen. Dan is het bij ons nog niet zo slecht gesteld met onze rijtjeshuizen.

Anekdotes zijn geen data. Binnen de EU zijn Belgische woningen de energetisch op drie na slechtst presterende - vér achter Nederland. Slecht vijf landen doen nog slechter inzake isolatie, en daar zitten twee Mediterrane landen bij waar de warmtevraag miniem is.

Onze slechte prestaties zijn vooral te wijten aan een grote stock aan oude woningen die maar niet gerenoveerd of gesloopt geraken. Nederland heeft het voordeel dat haar model van woningbezit zich beter leent tot renovatie: meer dan een derde van alle woningen zijn in handen van woningcorporaties die hele wijken in één keer kunnen renoveren. Hier is woningbezit veel te versnipperd om zoiets mogelijk te maken; onze sociale huisvestingsmaatschappijen bezitten amper vijf procent van alle woningen en zijn veel minder slagkrachtig.

Fakkel schreef: ↑8 maart 2019, 09:26 Dus we gaan particulieren straks verbieden om hun huizen nog met gas te verwarmen, maar we gaan wel gascentrales bouwen om elektriciteit op te wekken om de lampen te laten branden?

1) Wie wil dat 'straks' verbieden?

2) Puur energetisch is het de logica zelve: een moderne combined-cycle gascentrale heeft een rendement van ongeveer 60 % en een luchtwarmtepomp een COP van ongeveer 4. Dat is een veel beter nettorendement dan je krijgt via rechtstreekse verbranding van gas in een woning. Een andere optie is het recupereren van restwarmte van de gascentrale via een warmtenet, wat opnieuw een veel gunstiger plaatje geeft voor de gascentrale.

Bedenk ook dat nieuwe gascentrales eerst en vooral piekcentrales zijn, geen dingen die gans de winter aan vollast draaien.

dw schreef: ↑8 maart 2019, 09:26
1) Wie wil dat 'straks' verbieden?

Misschien verwar ik met Nederland, omdat ik daar de helft van m'n tijd zit. Vind niet direct een Belgisch artikel, maar in NL liggen die plannen alvast op tafel. En als het regent in Amsterdam drupt het in Brussel (vrije interpretatie)

https://www.parool.nl/binnenland/-uitfa ... ~a4323091/
https://www.installatieprofs.nl/nieuws/ ... -in-woning
https://nos.nl/artikel/2115347-geen-gas ... uizen.html

Belgisch artikel, niet ivm verbod:
https://www.ecobouwers.be/duurzaam-bouw ... gas-mazout

Dat gaat over nieuwbouwwoningen. Het lijkt me niet onlogisch dat in nieuwbouwwijken geen gasaansluiting meer worden gelegd, gelet op de groeiende rol van warmtenetten en warmtepompen. In België staat zelfs die kleine beperking trouwens voorlopig niet op de agenda.

Een verbod op het plaatsen van gaswandketels in bestaande woningen is zelfs in Nederland niet voor 'straks' (vaak spreekt men van 2050).

Het Parool gaat (zoals zo vaak) trouwens wel enigszins kort door de bocht. 'CO2-neutraal tegen 2050' impliceert niet dat bestaande woningen in 2050 hun gasaansluiting moeten opgeven, want er bestaat synthetisch aardgas (uit stroom) en vooral biomethaan (uit anaerobe vergisting). Die zullen de tegen dan veel kleiner geworden gasbehoefte in aanzienlijke mate kunnen dekken, zodat bestaande woningen niet per se moeten afstappen van gas.

Niets zo makkelijk als elektrische accumulatoren, verwarm er gans de winter mijn living mee en betaal maar 100 euro elektriciteit per maand (en ik doe alles elektrisch, van boiler tot grasmachine)
Geen onderhoud nodig en CO2 neutraal !
Mijn andere kamers worden niet verwarmd want dat zijn slaapkamers en ik slaap steeds met open venster. In de badkamer gebruik ik een elektrische bijverwarming. Ik kan niet goedkoper verwarmen.

dw schreef: ↑8 maart 2019, 10:40 Dat gaat over nieuwbouwwoningen. Het lijkt me niet onlogisch dat in nieuwbouwwijken geen gasaansluiting meer worden gelegd, gelet op de groeiende rol van warmtenetten en warmtepompen. In België staat zelfs die kleine beperking trouwens voorlopig niet op de agenda.

Een verbod op het plaatsen van gaswandketels in bestaande woningen is zelfs in Nederland niet voor 'straks' (vaak spreekt men van 2050).

Het Parool gaat (zoals zo vaak) trouwens wel enigszins kort door de bocht. 'CO2-neutraal tegen 2050' impliceert niet dat bestaande woningen in 2050 hun gasaansluiting moeten opgeven, want er bestaat synthetisch aardgas (uit stroom) en vooral biomethaan (uit anaerobe vergisting). Die zullen de tegen dan veel kleiner geworden gasbehoefte in aanzienlijke mate kunnen dekken, zodat bestaande woningen niet per se moeten afstappen van gas.

Die groeiende rol van warmte netten zal in een land als België met zijn lint bebouwing, particulier bezit en de scheiding tussen industrie en wonen uiteindelijk maar een marginale rol kunnen spelen. Eigenlijk is zoiets alleen haalbaar bij aanbouw van nieuwe stadskernen, waar voldoende verbruikers dicht bij elkaar en bij een warmte producent ingepland kunnen worden. En dan is het nog belangrijk dat die warmte producent bv geen fossiele brandstof gebruikt anders blijft men alsnog vastzitten aan CO2 uitstoot. In de industrie zijn meer mogelijkheden, zo zijn recent enkele chemie bedrijven in de haven van Antwerpen aangesloten op een warmtenet van afvalverbranders Indaver en Sleco.

Warmtepompen zijn heel mooi op voorwaarde dat de prijs van elektriciteit niet blijft stijgen zoals de afgelopen jaren. Een warmtepomp in combinatie met zonnepanelen zou ideaal moeten zijn helaas ziet het er naar uit dat onze overheid met hun slimme meters ook dat oninteressant gaan maken, weinig krijgen voor opgewekte stroom in de zomer en veel moeten betalen voor stroom verbruik in de winter. Nee, ik zie ze nog steeds niet de goeie weg op gaan, in tegendeel, de stroomfactuur wordt steeds meer een belastingbrief terwijl elektriciteit de energie bij uitstek is om fossiel te vervangen, zowel in woningen als in vervoer. Eigenlijk zou de kWh prijs van elektriciteit niet veel hoger mogen zijn dan die van gas of gelijk welke fossiele brandstof, vandaag kost elektriciteit ruim 3 keer meer.

Warmtenetten zullen waarschijnlijk vrij kleinschalig blijven, maar dat maakt ze nog niet onbetekenend. Een warmte/koudenet hoeft ook niet per se een gigantisch net gevoed door een grote thermische centrale te zijn, je kan in nieuwbouwwijken ook gebruik maken van kleine warmtenetjes gevoed door pakweg een grote centrale warmtepomp die warmte onttrekt aan een boorput of waterloop.

Daarmee heb je het rendementsvoordeel van een grondwarmtepomp t.o.v. een luchtwarmtepomp zonder de onrealistische meerkost van voor elke woning apart een boring te laten uitvoeren. In Nederland en Duitsland begint dat systeem aan populariteit te winnen. Als je in je systeem ook een grootverbruiker kan opnemen zoals een ziekenhuis of school is zoiets best rendabel.

Of je kan een warmtekrachtkoppeling op biomassa gebruiken om je lokaal warmtenetje te voeden. Ik was onlangs op een Duitse universiteitscampus die op die manier haar leslokalen, studentenkoten en dergelijke meer verwarmde. De biomassa werd lokaal geproduceerd, deels zelfs door de universiteit zelf geproduceerd in haar proefhoeves. Voor zover ik begreep was men ook aan het overwegen om een absorptiekoeler te plaatsen zodat labo's hun aircosystemen konden afschaffen.

Dat de stroomfactuur een verkapte belastingbrief is (en de gasfactuur veel minder) kan ik enkel maar beamen en dat is inderdaad een van de grootste obstakels voor onze energietransitie. Een paar partijen (o.a. VLD) tonen zich voorstander om een tax shift van stroom naar gas/stookolie door te voeren, maar dat lijkt me politiek onhaalbaar. Het zal voor tegenstanders heel gemakkelijk zijn om zoiets af te schilderen als een extra taks op arme mensen, die geen warmtepomp gebruiken en meestal ook nog eens in een slecht geïsoleerde woning leven.

Een taks verschuiving van elektrisch naar fossiel zou in principe kosten neutraal moeten zijn. Ook die arme mensen hebben vandaag een dure rekening voor elektriciteit. Als daar pakweg €200 af gaat en gas wordt €200 duurder zal de motivatie om te besparen meer verschuiven richting gas, dus beter isoleren, zuinigere gastoestellen of overschakelen op bv een warmtepomp waar mogelijk. Tot nu toe hebben we vooral op elektrisch verbruik trachten te besparen, afschaffen van gloeilampen, energie labels en minimum vereisten voor elektrische apparaten, maximum standby verbruik, enz... Vrijwel iedereen heeft wel al ergens LED lampen in gebruik, heel oude diepvriezers en koelkasten vervangen, enz..., het laag hangend fruit is maw in veel gevallen reeds geplukt. Op gebied van woning isolatie en zuinige verwarmingstoestellen valt echter nog heel wat te doen.

Ik denk dat de meeste huishoudens al alles gedaan hebben om het verbruik te minimaliseren. Niemand gebruikt nog gloeilampen of ijskasten van 20 jaar oud. Dus we zitten op de grens. Verder besparen gaat niet meer.

Enkel geboortebeperking zal echt helpen op langere termijn.