Pensioen

Wat is pensioensparen?

Via het systeem van pensioensparen kunt u een extra kapitaal opbouwen tegen het moment dat u met pensioen gaat. Het stelt u beter in staat om ook daarna uw levensstandaard te behouden.

U heeft twee mogelijkheden om aan pensioensparen te doen: of u kiest voor een pensioenspaarfonds bij een bank, of u kiest voor een pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij. Beide systemen hebben voor- en nadelen.

Wat niet verschilt, is het fiscale voordeel dat eraan verbonden is. De overheid beloont beide met eenzelfde belastingvermindering.

Wie kan aan pensioensparen doen?

Om te starten met pensioensparen moet u minstens 18 en niet ouder dan 64 zijn. Eens gestart, moet het pensioensparen minstens tien jaar lopen.

Waarom zou u kiezen voor een pensioenspaarfonds?

De keuze tussen een pensioenfonds bij een bank of een pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij hangt in essentie af van de risico’s die u bereid bent te nemen.

Kiest u voor een pensioenspaarfonds, dan worden uw stortingen belegd in aandelen en obligaties. Het rendement van uw spaarcenten is dan volledig afhankelijk van de beurs. Floreren de aandelen- en obligatiemarkten, dan kunnen pensioenspaarfondsen een stevig resultaat voorleggen. Het nadeel is dat u ook een groter risico neemt. Als de aandelenmarkten crashen, kan uw rendement zelfs negatief uitvallen.

Waarom zou u kiezen voor een pensioenspaarverzekering?

Niet alle spaarders zijn bereid om hun pensioenkapitaal op de beurs te beleggen. Voor hen hebben verzekeraars de pensioenspaarverzekering in het leven geroepen.

Het meest gangbare is het tak21-contract: spaarders ontvangen op hun stortingen een vaste jaarlijkse rente, die eventueel nog kan worden aangevuld met een winstdeelneming. Die laatste krijgt u als de verzekeringsmaatschappij uw storting met winst kan herbeleggen en haar financiële toestand dat toestaat. De winstdeelname is dus geen zekerheid, de vaste rente wel.

Daarnaast is het kapitaal op een tak21-pensioenspaarverzekering tot 100.000 euro gewaarborgd door de overheid in geval van een faillissement van de verzekeringsmaatschappij. De bescherming van 100.000 euro geldt wel voor al uw tak21-contracten samen bij die verzekeraar.

Hoeveel kunt u storten voor het pensioensparen?

Het bedrag dat u jaarlijks kunt storten voor het pensioensparen is beperkt. In 2019 bedraagt het gewone maximum 980 euro. Daarnaast is er een verhoogd maximum van 1.260 euro. Opteert u voor dit laatste, dan moet u dit expliciet aanvragen bij uw bank of verzekeraar.

Hoeveel belastingvermindering levert het pensioensparen op?

Stort u een bedrag tussen 0 euro en 980 euro, dan hebt u recht op een belastingvermindering van 30% op de gestorte bedragen. Stort u tussen 980 euro en 1.260 euro, dan geniet u van een belangvermindering met 25%.

U moet de belastingvermindering aanvragen via uw jaarlijkse belastingaangifte.

Hoe vult u het pensioensparen in op uw belastingaangifte?

Het bedrag dat u vorig jaar hebt besteed aan pensioensparen mag u invullen in vak X van de belastingaangifte bij code II.D naast codes 1361 en 2361.

Hoe zet u het pensioensparen stop?

Bij pensioensparen kunt u elk jaar kiezen hoeveel u stort. De enige vereiste is dat u onder het wettelijke maximum blijft.

Hebt u een moeilijk jaar of wenst u niet langer aan pensioensparen te doen, dan kunt u stortingen overslaan. U hoeft daar niets extra’s voor te doen. Hou er dan wel rekening mee dat u voor dat jaar geen fiscaal voordeel krijgt.

Hoe vraagt u het pensioensparen op?

U kunt het pensioensparen op elk moment opvragen door uw bank of uw verzekeraar om de uitbetaling ervan te verzoeken. Doet u dat voor de leeftijd van 60 jaar of voor het moment waarop de staat de zogenaamde anticipatieve heffing heeft afgehouden, dan wordt u zwaar belast. U vermijdt dan ook maar beter dit scenario. Zo kunt u ervoor opteren om uw reeds gevormd kapitaal te laten staan en geen nieuwe stortingen meer te doen.

Hoe wordt het pensioensparen belast?

Bent u met pensioensparen gestart voor u 55 was, dan wordt u belast op uw zestigste verjaardag. Bent u later van start gegaan, dan zal u worden belast op de tiende verjaardag van uw pensioenspaarcontract.

De belasting op het pensioensparen bestaat uit een anticipatieve heffing. Die bedraagt 8%. Dat tarief wordt bij een pensioenspaarfonds niet berekend op het kapitaal dat u werkelijk bij elkaar spaarde, maar wel op een fictief kapitaal. De fiscus gaat ervan uit dat elke storting 4,75% per jaar heeft opgebracht, ook als het reële rendement lager of hoger ligt.

Bij een pensioenspaarverzekering wordt het belastingtarief van 8% toegepast op het geheel van de stortingen, aangevuld met het minimum gewaarborgd jaarrendement. Eventuele winstdeelnames zijn vrijgesteld.

Eens de anticipatieve heffing op 60 jaar afgehouden is, mag u nog enkele jaren blijven storten. Die stortingen leveren u dan nog een belastingvermindering op, maar u zal er later niet meer op belast worden. Met andere woorden: dit zijn de meest rendabele stortingen.

Vraagt u de gelden op, voor de overheid de anticipatieve heffing kon innen, dan wordt u tegen 33% belast en voor de oudste stortingen zelfs tegen het marginaal tarief. Dat is de hoogste schijf waarin het inkomen valt, dus vaak 45% of 50%.

Kan ik nog aan pensioensparen doen na 65 jaar?

Stortingen die u zou doen vanaf het jaar waarin u 65 wordt, geven geen recht meer op een belastingvermindering.

Wilt u toch een fiscaal voordeel op latere leeftijd, dan kunt u beter een contract langetermijnsparen nemen. Dat laat u wel toe om een belastingvermindering te bekomen voor stortingen na 65 jaar. Let wel: u moet het contract wel onderschrijven voor uw 65ste en het moet een looptijd van minstens tien jaar hebben.

Hoe kan ik de diverse aanbiedingen van pensioensparen vergelijken?

Op voorhand weten welk pensioenspaarfonds of welke pensioenspaarverzekering het meeste opbrengt, kan niet. Dat belet niet dat u de aanbiedingen van banken en verzekeraars toch kunt vergelijken.

Voor pensioenspaarfondsen kunt u de rendementen van het voorbije jaar, de voorbije 3 jaar, de voorbije vijf jaar of de voorbije tien jaar vergelijken. Hoewel opbrengsten nooit een garantie bieden voor toekomstige opbrengsten leert een dergelijke vergelijking u of de beheerders van het fonds goed werk leverden en of de opbrengsten al dan niet fors schommelden.

Bij pensioenspaarverzekeringen kunt u zowel de gegarandeerde rendementen vergelijken als de totale rendementen, waarbij ook rekening werd gehouden met winstdeelnemingen.

Vergeet bij het vergelijken ook niet te kijken naar de kosten die pensioenspaarfondsen en pensioenspaarverzekeringen aanrekenen.

Kan ik veranderen van pensioenspaarfonds of pensioenspaarverzekering?

U kunt inderdaad overschakelen van het ene pensioenspaarfonds naar het andere, zoals u ook kunt overschakelen van de ene pensioenspaarverzekering naar de andere. Wat u niet kunt, is een pensioenspaarfonds omzetten in een pensioenspaarverzekering of omgekeerd.

Groepsverzekering

Wat is een groepsverzekering?

Bij een groepsverzekering sluit een bedrijf een contract af ten voordele van zijn werknemers. Vervolgens betaalt het op geregelde tijdstippen een premie. Daarmee wordt dan een extra pensioenkapitaal voor de arbeiders en/of bedienden opgebouwd.

De stortingen van de werkgever kunnen worden aangevuld met eigen bijdragen van de werknemers, wat het kapitaal nog sterker doet groeien.

Naast de opbouw van een extra pensioenkapitaal kan de groepsverzekering nog een aantal andere dekkingen bieden zoals een uitkering bij ziekte.

Hoe kan ik een groepsverzekering aangaan?

Bedrijven die een groepsverzekering aanbieden, moeten dit doen aan hun volledige personeel of aan een afgelijnde groep van personeelsleden. Valt u in die groep, dan geniet u mee van de groepsverzekering.

Wat is een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)?

Een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen is een spaarformule waarmee zelfstandigen een aanvullend pensioen kunnen opbouwen. Ze mogen hieraan hoogstens 8,17% van hun beroepsinkomsten van drie jaar geleden besteden, met een absoluut maximum van 3.256,87 euro.

Wie kiest voor een sociaal VAPZ, waarbij ook uitkeringen voorzien zijn bij arbeidsongeschiktheid, kan dat verhogen tot 9,40%, met een maximum van 3.747,19 euro.

De opbouw van een VAPZ verloopt via een tak21-spaarverzekering. Die geeft u recht op een gewaarborgde rente. Daar bovenop kan nog een winstdeelneming worden uitgekeerd, als de resultaten van de verzekeraar dat toelaten.

De stortingen voor een VAPZ kunnen worden afgetrokken van het inkomen en geven dus een belastingbesparing tegen het hoogste tarief waarin het inkomen valt. Door de aftrek verlaagt bovendien ook de basis waarop uw sociale lasten worden berekend, wat het rendement ervan extra verhoogt.

Het VAPZ is combineerbaar met het pensioensparen.

Wat is een Individuele Pensioentoezegging (IPT)?

Een Individuele Pensioentoezegging is een spaarformule waarmee een onderneming een extra pensioenkapitaal opbouwt voor haar zelfstandige bedrijfsleider. De stortingen zijn fiscaal aftrekbaar voor het bedrijf.

Let wel: de IPT wordt beperkt door de 80%-regel. Die stelt dat het wettelijk en het aanvullend pensioen samen niet hoger mogen liggen dan 80% van uw laatste ‘normale’ inkomen. Bedragen die boven dit plafond zouden worden gespaard, geven voor de vennootschap geen recht op een fiscale aftrek. Laat uw boekhouder dus berekenen hoeveel u kunt besteden aan het IPT.