Staatsbon: het complete dossier

Een staatsbon is een obligatie die is uitgegeven door de federale overheid voor particuliere beleggers op de primaire markt. Het gaat meestal over een vastrentende obligatie met een bepaalde looptijd en een jaarlijkse coupon of interest. De looptijd van een staatsbon varieert van 1 tot 10 jaar.

U kan in maart, juni, september en december intekenen op de Staatsbon. Een staatsbon kopen kan u bij de bank of via het Grootboek.

Op de eindvervaldag betaalt u bepaalde kosten. U betaalt dezelfde kosten, ongeacht of u de Staatsbon aankocht via uw bank of rechtstreeks bij de overheid.

• Roerende voorheffing: op de eindvervaldag van de Staatsbon betaalt u een roerende voorheffing van 30% op de coupons (interesten). Enkel op de Staatsbon die eind 2023 werd uitgeven, gold een roerende voorheffing van 15%.
• TOB (Taks op beursverrichtingen) of beurstaks: dit is een belasting die u betaalt bij de aankoop en verkoop van effecten, in dit geval de Staatsbon. Als u uw staatsbon verkoopt op de secundaire markt en de transactie plaatsvindt in België betaalt u 0.12% op de verrichting dat u doet. U betaalt maximaal 1.300 euro per verrichting. U hoeft deze beurstaks niet te betalen tijdens de inschrijvingsperiode of op de eindvervaldag. De TOB wordt bovendien automatisch ingehouden.
• Taks op effectenrekeningen: als u een staatsbon aankoopt via de bank wordt deze op een effectenrekening geplaatst. In dit geval betaalt u een jaarlijkse taks van 0,15% op de effectenrekening als de gemiddelde waarde over de bepaalde referentieperiode meer dan 1 miljoen euro bedraagt. De belasting wordt geheven per effectenrekening en niet per titularis.

Wie belegt, houdt beter rekening met de risico’s die hiermee gepaard gaan. Een overzicht van de risico’s bij de aankoop van een staatsbon:

• Liquiditeitsrisico: het liquiditeitsrisico is het risico dat de belegger loopt waarbij hij zijn staatsbon niet kan verkopen en omzetten in contant geld. Een staatsbon wordt aangekocht op de primaire markt en verhandeld op de secundaire markt.
• Marktrisico: de marktprijs van een staatsbon kan variëren door een aantal factoren. Denk aan bijvoorbeeld een wijziging van de rentevoeten. Wie zijn staatsbon wil verkopen, moet dit doen tegen de marktprijs. Dit kan zowel meer als minder zijn dan de nominale waarde van de Staatsbon. De nominale waarde is het bedrag waarvoor de Staatsbon oorspronkelijk is uitgegeven.
• Emittentenrisico: het emittentenrisico is het risico dat de emittent, in dit geval de Belgische staat, het kapitaal en de interest op de Staatsbon niet kan terugbetalen. Het kredietrisico van de Belgische staat wordt bewaakt door verschillende ratingsbureaus, waaronder Moody’s, Fitch, DBRS en Standard & Poors. Bekijk hun ratings op de website van Het Federaal Agentschap van de Schuld.
• Inflatierisico: doordat de prijs van goederen en diensten stijgen, kan de koopkracht van het gestorte bedrag na de terugbetaling ook verminderd zijn.

Bovendien is er geen depositogarantieregeling van toepassing bij een aankoop via de dienst van de Grootboeken. Dit betekent dat u bijvoorbeeld bij faillissement van de Belgische staat niet wettelijk beschermd bent door het Garantiefonds, waardoor u uw belegde geld niet terugbetaald krijgt.

Een staatsbon kan een mooi rendement opleveren, maar u verliest beter niet de risico’s uit het oog. Bovendien bestaan er alternatieven die ook een aantrekkelijk rendement kunnen opleveren. Een overzicht:

• Termijnrekening
• Kasbons
• Spaarrekening
• TAK 21-spaarverzekering
• Beleggingsfondsen

Hoeveel rendement u krijgt op een staatsbon verschilt per staatsbon. De laatst uitgegeven staatsbon heeft een bruto rendement van 3.20%. Van dit bruto rendement moeten er nog kosten, waaronder de roerende voorheffing, worden afgetrokken voor de berekening van het netto rendement. Het is het oorspronkelijk gestorte kapitaal en het netto rendement dat u uiteindelijk ontvangt. U kan de waarde van de Staatsbons steeds nagaan op de website van Euronext Brussel.