Hoe hou ik de controle over het geld voor mijn (grote) kinderen?

26 april 2024

De vrees van heel wat ouders: je hebt voor je kinderen gespaard, maar eens ze 18 zijn, doen ze het gespaarde geld meteen op. Hoe kan je dit vermijden?

Algemeen wordt aanbevolen om jongeren geleidelijk te leren omgaan met geld. Daar hoort ook het hebben van een eigen zicht- en spaarrekening bij.

Minderjarigen zijn nochtans handelingsonbekwaam, zegt de wet. Dat betekent dat ze tot 18 jaar geen handelingen kunnen stellen die juridische gevolgen hebben. Doen ze dat wel, dan kan die handeling ongeldig worden verklaard als hun ouders dat wensen. Willen minderjarigen toch rechtsgeldig een rechtshandeling stellen, dan moeten ze vertegenwoordigd worden door hun ouders of hun voogd.

In de praktijk wordt niettemin vaak verondersteld dat een kind een 'stilzwijgend mandaat' heeft van zijn ouders, waardoor het toch gemachtigd is om dagelijkse handelingen zoals kleine betalingen te doen.

Eigen rekening voor kind

Heel wat banken staan dan ook toe dat jongeren zelf een rekening beheren. De instapleeftijd verschilt per bank. Dat geldt ook voor de modaliteiten waaronder jongeren geld kunnen opnemen, tenzij de ouder zich daartegen zouden verzetten.

Ouders en voogden moeten zich wel bewust zijn van de gevolgen als ze een rekening op naam van hun minderjarige kinderen openen. De gelden die erop worden geplaatst, worden meteen eigendom van de minderjarige. De ouders moeten die dan beheren in het belang van het kind. Dat betekent dat ze maar mogen afgehaald of overgeschreven worden als de minderjarige daar belang bij heeft.

Ouders mogen het geld op de rekening van hun kinderen dus niet meer gebruiken voor uitgaven voor eigen belang. Doen ze dat toch, dan kunnen ze later ter verantwoording worden geroepen door hun kinderen. Bij twijfel en bij de afhaling van grote sommen kunnen ze er dan ook goed aan doen om toestemming te vragen aan de vrederechter.

Op hun 18de verjaardag worden de kinderen bovendien meerderjarig. Vanaf dan hebben ze het volledige beheer van hun rekening zelf in handen. Ouders hebben dan geen inzage meer in de verrichtingen.

Tip: Hier vind je een overzicht van spaarrekeningen en hun rendementen

Controlebehoud

Toch zijn er diverse mogelijkheden voor ouders om ook na de 18de verjaardag wat controle te houden over de gelden. Je zou kunnen denken aan een volmacht op de rekening van de kinderen, maar dat is een schijnoplossing. Een volmacht kan door de meerderjarig geworden titularis worden ingetrokken. Bovendien biedt hij geen controle op de bewegingen die de titularis op de rekening doet.

Meer waarborg biedt het plaatsen van het geld op een eigen rekening van de ouder, die vervolgens een volmacht geeft aan zoon of dochter. Die volmacht kan dan beperkt worden tot bijvoorbeeld een bedrag per week of per maand aan afhalingen.

Hierbij blijft het geld van de ouder. Mocht die overlijden, dan valt het in zijn of haar nalatenschap.

Alternatieven

Een alternatief is een tak21-spaarverzekering of tak23-beleggingsverzekering op naam van de ouder, met de jongere als begunstigde. Daarmee kan je het geld op de vervaldag of op het moment van je overlijden laten toekomen aan je zoon of dochter. Die vervaldag kan je dan zelf kiezen. Bovendien kan je de begunstigde steeds veranderen, mochten de familiale relaties slechter worden.

Tip: Hier vind je een aantal tak21-spaarverzekeringen met hun opbrengst.

Een andere mogelijkheid is een schenking van een spaarrekening of beleggingsportefeuille met voorbehoud van vruchtgebruik. In dat geval wordt de eigendom opgedeeld in een blote eigendom en een vruchtgebruik. Wie de blote eigendom heeft, is de feitelijke bezitter van het geld. Alleen kan hij niet van de inkomsten van dat goed – in dit geval de intresten - genieten. Die gaan naar de vruchtgebruiker. Overlijdt de vruchtgebruiker, dan wordt de blote eigenaar meteen de volle eigenaar. Hij krijgt er dan het vruchtgebruik bij. Zolang het vruchtgebruik loopt, kan de blote eigenaar het geld niet ‘opdoen’. Een schenking moet wel aanvaard worden.

Ten slotte is er nog de maatschap. Dat is een juridische structuur met een afgescheiden vermogen. Hij laat toe om een deel van je vermogen af te zonderen ten voordele van de volgende generatie en dit intussen zelf te blijven beheren. Je duidt jezelf dan aan als beheerder van de maatschap, terwijl je de aandelen ervan aan je kinderen schenkt. Een maatschap heeft geen rechtspersoonlijkheid. Er zijn ook weinig regels voor.

https://www.spaargids.be/sparen/spaartarieven.html