Groene beleggingsfondsen zijn niet altijd wat ze lijken

27 juli 2022

Gianni D’Angelo

Hoe groen zijn groene beleggingsfondsen? Duurzame fondsen winnen aan fans, maar het is oppassen voor fondsen die zich meer maatschappelijk verantwoord voordoen dan ze zijn. Want bedrijven beseffen heel goed dat ze veel beter in de markt liggen als een label voor duurzaamheid de bedrijfsnaam of het logo flankeert.

Meer en meer beleggers zweren bij groene beleggingen en beleggingsfondsen. Van de bijna 200 miljard euro in Belgische beleggingsfondsen was 56% duurzaam belegd, blijkt uit onderzoek dat de financiële toezichthouder FSMA vorig jaar uitvoerde. Een jaar eerder ging het nog om 51%.

Groene beleggingsfondsen bundelen producten van organisaties die de ESG-normen volgen en die duidelijk aantonen dat milieu, samenleving en goed bestuur hen na aan het hart liggen. Door de sterke vraag ernaar, gaan banken en makelaars op zoek naar beleggingsfondsen die aan die criteria beantwoorden.

Wat is greenwashing?

Maar niet elke organisatie die beweert duurzaam, ethisch of maatschappelijk verantwoord bezig te zijn, is dat ook effectief. Voor wie onterecht het groene of duurzame label opeist, is de naam greenwashing in het leven geroepen.

We onderscheiden twee soorten greenwashing. Opzettelijke greenwashing waarbij bedrijven bewust weten dat ze niet beantwoorden aan de ESG-normen, maar toch communiceren dat ze dat wel doen. Vermogensbeheerders verbloemen bewust hun activiteiten en hun manier van besturen. Bij niet-opzettelijke greenwashing ligt een misverstand of verwachtingskloof tussen de vermogensbeheerder en de belegger aan de basis. Hier was het nooit de bedoeling om de groene kenmerken van de organisatie te overdrijven.

De vinger aan de pols houden

Om als belegger niet teleurgesteld te zijn of zich niet bedrogen te voelen, kijkt u dus best verder dan de naam of het label van een fonds om de doelstelling van het fonds te kennen. Wat wil het fonds doen? Is het een fonds dat beoogt te beleggen in bedrijven met een lager ESG-risico? Wil het beleggen in bedrijven die oplossingen bieden voor 's werelds grootste uitdagingen? Beweert het fonds een bepaalde impact te hebben?

Daarna toetst u de beweringen van het fonds door te kijken naar de participaties van het fonds en hun ESG-kenmerken. Veel fondsen met een klimaatthema beleggen in principe niet alleen in groene bedrijven. Soms doen ze dat in zogenaamde ‘overgangsbedrijven’. Dat zijn bedrijven die momenteel niet noodzakelijk goede groene referenties hebben, maar bezig zijn aan of heel binnenkort van plan zijn een reconversie door te voeren. Bijvoorbeeld een organisatie die gelieerd is aan fossiele brandstoffen, maar zich in de nabije toekomst zal toespitsen op windenergie. Hun doel is dus hun milieuprofiel verbeteren.

Duurzaamheidsprofiel

Om te achterhalen of een vermogensbeheerder correcte informatie verspreidt, kunt u een beroep doen op gespecialiseerde organisaties zoals Morningstar, een onafhankelijk instituut dat beleggingsfondsen keurt en beleggingsonderzoek uitvoert. Die organisaties bieden ESG-beoordelingen waarmee u het duurzaamheidsprofiel van beleggingsproducten kunt beoordelen. Zo schrapte Morningstar na een nieuwe evaluatie begin dit jaar 27% van de Europese duurzame fondsen. Het verdacht meer dan 1.600 fondsen van greenwashing.

Nieuwe regelgeving

Ook voor financiële instellingen is het exacte duurzaamheidsprofiel achterhalen belangrijk. Want op 2 augustus worden nieuwe Europese regels van kracht die uw bankier verplichten naar uw behoefte aan duurzame beleggingen te peilen en uw portefeuille daarmee in overeenstemming te brengen.

Tip: Vergelijk hier het aanbod beleggingsfondsen van verschillende banken.