Hoe en waar doet u het best aan pensioensparen?

24 december 2019

De overheid moedigt mensen aan om zelf voor een appeltje voor de dorst te zorgen tegen de tijd dat ze met pensioen gaan. Wie aan pensioensparen doet, krijgt dan ook een belastingvermindering. Maar hoe en waar doet u nu het best aan pensioensparen?

Fiscaal voordeel

Wie aan pensioensparen wil doen, heeft de keuze tussen een pensioenspaarfonds bij een bank en een pensioenspaarverzekering bij een verzekeringsmaatschappij.

In essentie vertrekt beide formules vanuit hetzelfde principe: tussen uw 18de en 64ste stort u regelmatig een bedrag. Op die manier bouwt u een spaarpotje op waarop u kunt terugvallen als u met pensioen gaat.

De overheid moedigt dat ook aan, want ze geeft een belastingvermindering van 30% op de gestorte bedragen tot 980 euro en een belastingvermindering van 25% op bedragen tussen 90 euro en 1.260 euro. Concreet: doet u voor 980 euro aan pensioensparen, dan recupereert u daarvan 294 euro via de belastingaangifte. Bij een storting van 1.260 euro is dat 315 euro.

Het belastingvoordeel is identiek voor wie aan pensioensparen doet via een fonds of een verzekering.

Pensioenspaarfondsen

Kiest u voor een pensioenspaarfonds, dan wordt het geld dat u opzijzet, belegd in aandelen en obligaties. Het vermogen dat u hierdoor opbouwt, is bijgevolg volledig afhankelijk van de evoluties op de beurs. Floreren de aandelen- en obligatiemarkten, dan kunnen de pensioenspaarfondsen een mooi resultaat voorleggen. Crashen ze, dan kan het rendement van uw pensioenkapitaal zelfs negatief uitvallen en kunt u verlies lijden.

Er zijn verschillende soorten pensioenspaarfondsen. Defensieve fondsen investeren vooral in obligaties, waaraan een geringer risico wordt toegeschreven. De dynamische of agressieve fondsen trekken dan weer hoofdzakelijk de kaart van de aandelen. Dat gaat gepaard met een hoger risico en een potentieel hoger rendement, maar ze kunnen bij tegenvallende markten ook grotere verliezen opleveren. De neutrale fondsen maken een meer evenwichtige spreiding over aandelen en obligaties en hangen daar tussenin.

Volgens de fondsenorganisatie Beama is 62 procent van onze pensioenspaarfondsen van het dynamische type, 30 procent volgt een neutrale aanpak en is 8 procent defensief van aard.

Kijken we alleen naar de prestaties van het laatste jaar, dan haalde het Arpe-pensioenspaarfonds van Argenta met een rendement van 19,3% de hoogste return. Daarna volgde de tweeling Metropolitan Rentastra Growth van Fintro en BNP Paribas B Pension Growth met een aangroei van 17,40%. De minst goede prestatie werd opgetekend door Crelan Pension Fund Balanced met een rendement van 13,61%. De sterke stijging van de aandelenmarkten van de laatste maanden is uiteraard niet vreemd aan deze situatie.

Over de laatste drie jaar scoort Arpe van Argenta nog steeds het beste met een gemiddeld rendement van 6,18%. Metropolitan Rentastro van Fintro volgt met 6,00%. En Belfius Pension Fund Low Equities sluit de rij met 2,69%.

En over de laatste tien jaar is Metropolitan Rentastro nog steeds de koploper met een rendement van 7,51%, gevolgd door BNP Paribas B Pension Growth met 7,38%. Belfius Pension Fund Low Equities blijft steken op 3,73%.

Wat de toekomst brengt, laat zich niet voorspellen. Alles hangt af van de evolutie van de financiële markten.

Waar u wel rekening mee kan houden, zijn de instap- en beheerskosten. En die kunnen sterk verschillen. Zo lopen alleen al de instapkosten op van 0% bij Argenta, Belfius en Dierickx Leys tot 3% bij de meeste andere.

Tip: Hier vindt u een overzicht van de pensioenspaarfondsen en hun rendementen

Pensioenspaarverzekeringen

U kunt niet alleen aan pensioensparen doen via een bank, u kunt ook kiezen voor een verzekeraar. In dat geval heeft u de keuze tussen een tak23-beleggingsverzekering en een tak21-spaarverzekering.

In die eerste optie is uw situatie gelijkaardig aan die van een bankfonds, alleen zit u dan juridisch in een verzekeringsconstructie.

In het tweede geval bouwt u meer zekerheid in. Bij pensioensparen via een tak21-spaarverzekering heeft u namelijk recht op een gewaarborgde basisrente. Die kan nog worden aangevuld met een winstdeelneming indien de financiële markten en de resultaten van de verzekeraar dat toelaten. Met andere woorden: in dit scenario zakt uw opgebouwde tegoed nooit.

Mocht u kiezen voor deze formule, bij welke verzekeraar sluit u dan best een contract af?

U zou kunnen opteren voor de verzekeraar met de hoogste gewaarborgde rente. In dat geval komt u momenteel terecht bij Vita Pensioen van Federale Verzekering, blijkt uit het overzicht op Spaargids.be. Zij bieden 1,25% basisrente. Weliswaar geldt die garantie alleen voor het lopende jaar. Nadien ontvangt u de rente die op dat moment van toepassing is. Bij Argenta Flexx en Flexibel Saving Plan van Fidea is het dan weer 1,00%, maar geldt de garantie voor de hele looptijd.

Let wel: de gewaarborgde rente geldt alleen voor nieuwe stortingen, niet noodzakelijk voor stortingen in de toekomst. U kunt dus nooit een stuk onzekerheid over de toekomstige opbrengst van uw pensioenspaarverzekering uitsluiten.

U kunt ook zoeken naar de verzekeringen met de hoogste winstdeelnemingen. Alleen is dit een pak moeilijker omdat ze niet op voorhand in te schatten zijn. De winstdeelnemingen worden immers jaarlijks achteraf vastgelegd in functie van het resultaat van de herbeleggingen die de verzekeraar over de voorbije periode met uw premies heeft gedaan. In slechte tijden kan de winstdeelneming dan ook gelijk zijn aan nul.

Hierbij moet u ook rekening houden met de belastingen op de pensioenspaarverzekering. Die worden geheven op het moment dat u zestig bent. Ze bedragen 8% op de stortingen plus de gegarandeerde rente. De aangroei van uw tegoed via de winstdeelnemingen wordt daarentegen niet belast, waardoor het fiscaal interessanter kan zijn een lagere gegarandeerde rente te hebben, maar een hogere winstdeelneming.

U kunt ook kijken naar het totale rendement (gewaarborgde rente + winstdeelnemingen), dat de verzekeraars de voorbije jaren realiseerden op hun pensioenspaarverzekeringen. Zo haalde Vita Pensioen van Federale Verzekering in 2018 een rendement van 2,30% en tekenden BNP Paribas Fortis Pension Invest Plan en AG Insurance Top Rendement 0,75% voor een globale opbrengst van 2,15%.

Let wel: prestaties uit het verleden houden nog geen garantie voor de toekomst in, al kunnen ze wel een indicatie geven van goed beheer.

Ten slotte kunt u ook kiezen voor de spaarverzekering met de laagste kosten.

Hou er in elk geval rekening mee dat een pensioenspaarverzekering en een pensioenspaarfonds vormen van langetermijnsparen zijn, waarbij het de bedoeling is om uw tegoed pas op te vragen bij de pensionering. Vervroegd uw tegoed moeten opvragen, wordt fiscaal strenger bestraft.

Tip: Hier vindt u een selectie met pensioenspaarverzekeringen en hun rendement