Was u slechter af met een variabele rente?

13 september 2022

Moet u zich zorgen maken over de evolutie van de rente als u enkele jaren geleden een woonlening met variabele rente hebt afsloten omdat de rentevoeten intussen zijn gestegen of valt een mogelijke aanpassing nog mee?

Veronderstel dat u in 2017 200.000 euro wou lenen om die over een periode van twintig jaar terug te betalen. U had daarbij de keuze tussen twee formules. Het eerste was een lening met een vaste rente van 2,20% tijdens de hele looptijd van het krediet. Het tweede een formule met een meer voordelige startrente van 1,70%, die elke vijf jaar kon worden aangepast.

Wie destijds voor een vaste rente opteerde, kreeg meteen zekerheid. Hij moet 240 maanden lang 1.028,72 euro per maand afbetalen, waardoor hij op het einde van de rit uiteindelijk 246.893 euro zal afbetaald hebben: 200.000 euro geleend kapitaal en 46.893 euro intresten.

Wie daarentegen een formule met variabele rente verkoos, was al zeker dat hij de eerste vijf jaar een lager tarief had. In die periode diende hij zestig maanden lang telkens 964,15 euro te betalen. Dat kwam neer op een totaal van 57.849 euro.

Wat na die eerste vijf jaar kwam, was afhankelijk van de evolutie van de rentevoeten. De bank moet de rente daarbij aanpassen volgens een wettelijk vastgelegd schema met referte-indexen. Ze moet de toenmalige rentevoet nemen, die verhogen met de nieuwe referte-index E (voor aanpassingen om de vijf jaar) en er vervolgens de oude referte-index E van aftrekken. Voor een aanpassing volgens de indexen van augustus 2017 en augustus 2022 levert dat voor de komende vijf jaar een nieuwe rentevoet op van 2,95%. Passen we die toe op het nog uitstaande kapitaal van 155.437,29 euro, dan komen we tot nieuwe maandelijkse afbetalingen van 1.040,82 euro. Veronderstellen we even dat dit zo blijft voor de hele resterende looptijd van de lening, dan geeft dat een totale terugbetaling van 187.347,06 euro. Na twintig jaar komt de algemene rekening dan uit op 245.196,06 euro. Met andere woorden nog nets iets goedkoper dan indien de kredietnemer bij aanvang voor een vaste rente had gekozen.

Tip: Hier vindt u de referte-index die wettelijk gevolgd moeten worden bij een aanpassing van het tarief van een lening met variabele rente

Geruststelling

Wat de effectieve afrekening is, zullen we echter pas weten nadat ook de aanpassingen na het tiende en het vijftiende jaar bekend zijn. Het kan dus nog alle kanten uit. De toekomstige rente kan nog stijgen of weer zakken.

Toch is er een geruststelling voor wie voor een variabele rente koos. Zijn rentevoet kan hoogstens verdubbelen. Dus na het tiende of vijftiende jaar kan de toegepaste rentevoet in ons voorbeeld maximaal tot 3,40% stijgen. Doet die dat effectief, dan komt de totale afrekening hoger uit dan bij de persoon die voor een vaste rente koos, al moet er wel worden genuanceerd omdat door de inflatie de eerste afbetalingen altijd zwaarder doorwegen dan de laatste.

Tip: Hier kunt u zelf berekenen hoeveel u bij een bepaalde rente moet afbetalen

Overstap naar vaste rente

Dit neemt niet weg dat sommige kredietnemers misschien spijt krijgen van hun keuze voor een variabele rente en alsnog willen overstappen naar een vaste rente. Dat kan zeker. Iedereen mag zijn lening vervroegd terugbetalen. Dat betekent dat u een lening met vaste rente kan aangaan om het nog uitstaande saldo van uw lening met variabele rente terug te betalen. Een zogenaamde herfinanciering dus.

Bij een herfinanciering moet u er wel rekening mee houden dat u op de terugbetaalde lening wederbeleggingsvergoeding moet betalen. Die komt overeen met drie maanden intrest op het nog uitstaande bedrag. Kiest u er bovendien voor om die herfinanciering te doen via een andere bank, dan moet u bovendien de hypothecaire waarborg in het voordeel van uw oude bank laten schrappen en een nieuwe hypothecaire waarborg in het voordeel van uw nieuwe bank laten vestigen. Die operatie kost veel geld, vaak te veel om ze te verantwoorden. U kunt ook een herfinanciering vragen bij de bank waar uw lening loopt. In dat geval vermijdt u de hypotheekkosten, maar wellicht zal de bank niet geneigd zijn tot haar allerlaagste prijsniveau te zakken om u het meest gunstige tarief voor een lening met vaste rente te geven. Zij weet immers dat u door de hoge bijkomende kosten niet zomaar zal veranderen van bank.

Tip: Hier vindt u een overzicht van de voorwaarden die de banken recentelijk voorschotelden aan hun klanten