Woningen duurzamer maken? “We hebben minstens 400 miljard euro nodig”

26 juli 2024

Aangeboden door

Gebouwen zijn verantwoordelijk voor 40% van ons energieverbruik, en ongeveer evenveel (36%) van onze CO₂-uitstoot. Dat blijkt uit cijfers van de Europese Commissie. Europa wil dan ook dat alle gebouwen tegen 2050 energieneutraal zijn. Maar dat komt met een enorm prijskaartje. Kunnen de gezinnen die renovatiewerken wel betalen? En indien niet, hoe lossen we dat op?

De weg naar een klimaatneutraal woningpark in België is nog lang. Volgens het Vlaamse Energie- en Klimaatagentschap heeft maar een op de vier Vlaamse woningen al een EPC-label B of A,van het miljoen aantal woonsten dat in Vlaanderen al zo’n geldig energieprestatiecertificaat heeft.

In Vlaanderen geldt dan ook een renovatieplicht, sinds 1 januari 2023. Een verplichting die bovendien de komende jaren almaar verstrengt. En ondertussen lanceerden ook Wallonië en Brussel stapsgewijze renovatieverplichtingen. De vraag is alleen …

Kunnen alle gezinnen dat betalen?

Volgens de financiële sector hebben we minstens 400 miljard euro nodig om de woningen van particulieren tegen 2050 vrij van fossiele brandstoffen te maken. De gemiddelde investering voor energiebesparende maatregelen wordt op 80.000 euro geschat. Zijn de gezinnen wel in staat om die renovaties te betalen of om ervoor te lenen? Febelfin, de Belgische federatie van de financiële sector, onderzocht het, op basis van gegevens van zeven banken, die samen goed zijn voor meer dan 80% van de banksector.

Ongeveer een vijfde (19%) van de bevolking beschikt in principe over genoeg eigen middelen om de nodige werken te betalen, dus zonder te moeten lenen. Bijna de helft (45%) heeft niet genoeg eigen geld, maar kan er een lening voor afsluiten. Nagenoeg 21% heeft noch genoeg eigen middelen, noch voldoende terugbetalingscapaciteit voor een renovatielening. Bij wie jonger is dan 35 jaar, stijgt dat percentage zelfs tot 28%.

En nee, volgens Febelfin beschikken die gezinnen ook niet over voldoende capaciteit om gesubsidieerde renovatieleningen terug te betalen. Het huidige systeem van het Vlaams renovatiekrediet loopt trouwens ten einde op 31 december 2024, zonder dat er al in een verlenging of vervanging is voorzien.

Hoe lossen we dat financieringsprobleem op?

Daarvoor doet Febelfin enkele voorstellen. Voor wie over genoeg eigen middelen beschikt en ervoor kan lenen, is vooral sensibilisering belangrijk, aldus de federatie. Met onder meer duidelijke mijlpalen waaraan de woningen moeten voldoen, en verplichte, betrouwbare energieprestatiecertificaten voor alle woningen en appartementen, een stap die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest recentelijk al zette.

Verder stelt de federatie voor om de hypothecaire inschrijving te verlengen van dertig naar veertig jaar, zodat u langer terugbetaald kapitaal van een hypothecaire lening opnieuw kan opnemen voor renovatiewerken, met minder kosten. Een andere mogelijkheid bestaat erin om de maximale terugbetalingstermijnen voor bepaalde schijven van consumentenkredieten te verlengen.

Voor wie niet genoeg eigen middelen heeft én niet kan lenen, moet de overheid specifieke oplossingen uitwerken, aldus de federatie, waarbij alle betrokkenen een deel van de oplossing zijn: zowel de commerciële kredietverleners als de erkende sociale kredietmaatschappijen, overheidsinstanties als het Vlaams Woningfonds ... Daarbij denkt Febelfin aan aangepaste subsidies en waarborgen voor financiering door banken. Maar daarvoor hebben we eerst een nieuw federaal parlement en dito regering nodig.

Checken of u kan lenen? Vind de voordeligste energielening voor uw project