Wat als u uw woning op lijfrente (ver)kocht?

11 januari 2024

Als u in Franstalig België woont, kent u dit mogelijk al goed, maar in Vlaanderen is het nog minder ingeburgerd: een woning kopen of verkopen op lijfrente. De formule biedt nochtans enkele interessante voordelen voor koper en verkoper. Vaak kiezen senioren ervoor om hun woning al van de hand te doen terwijl ze er nog in blijven wonen. Hoe gaat dat precies in zijn werk?

Als u een woning op lijfrente koopt, betaalt u niet één aankoopprijs, maar verschillende schijven. Meestal begint u dan met een ‘boeket’: een soort voorschot dat u bij de ondertekening van de verkoopakte aan de verkoper overmaakt. Doorgaans gaat het om 10% tot 20% van de waarde van de woning. Vervolgens betaalt u als koper elke maand een rentebedrag aan de verkoper, zolang die leeft.

Hoeveel rente u als koper elke maand moet overmaken, hangt af van de leeftijd en de levensverwachting van de verkoper. Dat rentebedrag kan vervolgens gelijk blijven of mee-evolueren met de inflatie. Overlijdt de verkoper, dan moet u als koper geen rente meer betalen en bent u volle eigenaar van de woning.

Voordelen

Het grote voordeel voor u als verkoper is dat u in de woning mag blijven wonen, als het om een verkoop in vruchtgebruik gaat en dat u over een extra inkomen beschikt. Inkomsten waarop u als verkoper geen belasting betaalt, aangezien de fiscus ze niet als een inkomen beschouwt. Ook een formule met verkoop in volle eigendom is mogelijk, maar dat komt minder voor. In dat geval mag de koper de woning meteen betrekken.

Aankoop op lijfrente is interessant omdat u als koper mogelijk een woning bekomt zonder dat u moet lenen, behalve misschien voor het ‘boeket’ via een consumentenkrediet. Mogelijk doet u zelfs een goede zaak, waarbij u relatief weinig moet betalen om een huis te verwerven, als de verkoper vroeger dan verwacht komt te overlijden.

Nadelen

Ook het omgekeerde kan, namelijk dat de verkoper veel langer blijft leven dan verwacht. Zo kan de koopformule duurder uitvallen dan geschat. Vandaar dat het interessant kan zijn voor de koper om de rentebetalingen te beperken in de tijd. En denk eraan: als de verkoper in de woning mag blijven wonen, moet u ook mogelijk lang wachten tot u er zelf in mag trekken.

Als verkoper moet u er dan weer mee leren leven dat u uw woning nog mag gebruiken, maar dat u ze niet meer ‘bezit’ en dat u ze dus ook niet meer kan nalaten aan uw erfgenamen. Is er een einddatum voor de betalingen afgesproken, dan komt u als verkoper dus mogelijk op een moment zonder extra inkomen te zitten. U riskeert ook altijd dat de koper stopt met de rentebetalingen, maar daartegen kan u zich indekken met een ‘ontbindend beding’ in het verkoopcontract. Bij wanbetalingen bent u dan opnieuw volledig eigenaar.

Geen officiële cijfers

Mensen kiezen voor verkoop op lijfrente als een manier om de financiële middelen vrij te maken die vastzitten in hun woning. We leven gemiddeld almaar langer, en dan komen die extra inkomsten van pas, zeker als u intussen in uw woning kunt blijven wonen. Concrete cijfers over de evolutie van het aantal verkopen op lijfrente zijn echter niet beschikbaar. De overheid houdt ze niet apart bij.